Trencz – od okopów do klasyki

Niegdyś wyznacznik dystynkcji i rangi wojskowego, dziś – ikona klasycznego stylu. Początki trencza datuje się na lata 20. XIX wieku, kiedy stanowił bazę garderoby oficerów, fanów jazdy konnej i strzelectwa.

Trencz jest rodzajem przeciwdeszczowego płaszcza. Jego pierwowzór wyprodukowano już na początku XIX wieku, kiedy wynaleziono sposób na impregnowanie tkanin gumą. Jednak początkowe wersje impregnatu nie spełniały oczekiwań. Miały uciążliwy zapach i marnie się sprawdzały w wysokich temperaturach. Dopiero w latach 50. XIX wieku stworzono lepszy materiał. Za jego powstanie był odpowiedzialny John Emary, brytyjski krawiec i przedsiębiorca. Płaszcz z wodoodpornej wełny, nazwany Aquascutum (z łac. wodna tarcza), szybko zdobył uznanie. Wraz z rozwojem technologii gumowa powłoka stała się oddychająca, przewiewna i wodoodporna, a sam trencz — coraz bardziej popularny.

W 1856 roku w angielskim Basingstoke Thomas Burberry założył mały sklep z konfekcją męską. Przełomem dla marki był rok 1879, kiedy Burberry wynalazł wełnianą tkaninę zwaną gabardyną, czyli nieprzemakalny materiał o ukośnym splocie. Gabardynę do dzisiaj używa się w produkcji płaszczy, garniturów i mundurów. Gabardynowe ubrania Burberry idealnie wpisały się w brytyjską pogodę i zdobyły fanów wśród lotników, alpinistów i rodziny królewskiej.

W 1912 roku już jako Thomas Burberry & Sons, marka wypuściła kolejny kultowy produkt, płaszcz Tielocken — pierwowzór kroju powszechnego dziś trenczu. Płaszcze marek Burberry i Aquascutum noszono na różnych frontach od końca XIX w. przez kolejnych kilka dekad. Widać je było w okopach wojen burskich I i II wojny światowej. To właśnie w czasach konfliktu w latach 1914-1918 trencz zyskał swoją nazwę, która w języku angielskim oznacza okop.

Choć trencze nie należały do obowiązkowego wyposażenia brytyjskiej armii, żołnierze bardzo chętnie z nich korzystali. Oficerowie mogli nosić je jako element służbowego stroju, jednak musieli się samodzielnie zaopatrywać.

Pierwotny projekt płaszcza był dwurzędowy i taliowany. Głównym atutem była jego praktyczność. Dołączany do płaszcza pas umożliwiał podpinanie do niego akcesoriów, miał głębokie kieszenie, a podszewka po odpięciu mogła służyć za prześcieradło. Niektóre cechy charakterystyczne dla trencza pełnią dziś element ozdobny, silnie nawiązują do jego historii. Metalowe klamry w kształcie litery D dawniej miały służyć żołnierzom do przenoszenia granatów, a naszywki na pagonach świadczyły o stopniu rangi wojskowej właściciela płaszcza.

Po tym, jak trencz przeniósł się z wojska na brytyjskie ulice, zdobył popularność w Stanach, wśród gwiazd Hollywood. Płaszcz wszedł na szerszy rynek i stał się łatwo dostępny także dla przeciętnego odbiorcy. Spopularyzowały go gwiazdy srebrnego ekranu. Nosili go aktorzy przybierający role dziennikarzy, gangsterów, detektywów czy szpiegów — Humphrey Bogart w Casablance, Harrison Ford w Blade Runnerze czy Audrey Hepburn w Śniadaniu u Tiffaniego. Uwielbiały go także Elizabeth Taylor i Jackie Kennedy.

Ten ponadczasowy fason jest z nami od ponad 150 lat i wciąż nie wychodzi z mody. Przeszedł z okopów wojennych na ulicę i do szafy przeciętnego odbiorcy. A dom mody Burberry jest dzisiaj jednym z najbardziej rozpoznawalnych brytyjskich marek odzieżowych.