Ćwiczenia ROUTE 604, czyli samoloty na drodze publicznej

W ostatnim tygodniu września na trzykilometrowym odcinku drogi wojewódzkiej 604 między miejscowościami Ruskowo i Przeździęk Wielki odbyły się wojskowe ćwiczenia pod kryptonimem ROUTE 604. Było to pierwsze od 20 lat szkolenie Sił Powietrznych RP na drogowym odcinku lotniskowym (DOL). Zaangażowani byli nie tylko piloci, ale także personel naziemny obsługi samolotów oraz jednostki odpowiedzialne za obronę przeciwlotniczą, antydronową i antyterrorystyczną.

Czym właściwie jest DOL? Drogowy odcinek lotniskowy to fragment drogi publicznej (np. droga krajowa, droga wojewódzka, autostrada), który przystosowany jest do operacji lotniczych, a w przypadku wojny jest w stanie pełnić rolę tymczasowego lotniska. Obecnie w Polsce znajduje się 21 drogowych odcinków lotniskowych, jednak na większości z nich nie byłby w stanie wylądować żaden z samolotów. Lata zaniedbań, a także cięcia kosztów sprawiły, że DOL-e przez 20 lat były zapomniane. Ich sytuację diametralnie zmieniła wojna na Ukrainie.

–Wnioski z Ukrainy pokazują, że lotniska stałego bazowania będą pierwszym obiektem ataku. W tym najbardziej krytycznym czasie, w przypadku pesymistycznego scenariusza prowadzenia operacji obronnych, nasze Siły Powietrzne muszą mieć zdolność do przetrwania. Można to osiągnąć poprzez rozśrodkowanie naszej floty i temu służą drogowe odcinki lotniskowe – mówił inspektor Sił Powietrznych, generał dywizji Ireneusz Nowak. 

DOL Wielbark, na którym odbywały się ćwiczenia, przebudowany został już ponad dwa lata temu, jednak dopiero teraz zdecydowano się, aby w końcu przetestować jego możliwości. 3240 metrów długości, ponad 20 metrów szerokości, a także betonowa nawierzchnia powodują, że w niczym nie przypomina on pozostałych drogowych odcinków lotniskowych. To pas startowy z prawdziwego zdarzenia, który jednak różni się od tych znajdujących się na cywilnych lotniskach. Należy pamiętać, że wokół jest najczęściej sporo drzew, które znajdują się blisko miejsca lądowania. Sami piloci przyznawali, że lądowanie nie jest tutaj łatwe, wymaga wprawy i umiejętności. Nie każdy może sprostać więc temu wyzwaniu.

Podczas pięciodniowych ćwiczeń na nietypowym pasie startowym mogliśmy zobaczyć: myśliwskie MiG-29 i Su-22 z 1. Skrzydła Lotnictwa Taktycznego, myśliwce F-16 z 2SLT, samoloty transportowe C295M, M28 i C-130 Hercules z 3. Skrzydła Lotnictwa Transportowego, a także M346 Bielik z 4. Skrzydła Lotnictwa Szkolnego. Nikogo nie dziwi, że największym zainteresowaniem cieszyły się samoloty F-16. Amerykańskie myśliwce na wyposażeniu Sił Powietrznych RP są już od 2006 roku, aczkolwiek nie miały jeszcze okazji lądować na drogowych odcinkach lotniskowych. Z tego względu ostatniego dnia ćwiczeń (Przeznaczonego dla mediów, fotografów i spotterów) to właśnie one odegrały najważniejszą rolę. Nieco ponad 200 osób miało okazje oglądać z bliska aż trzy F-16, M346, a także prawie 30-metrowego C-130 Herculesa, który mimo swoich ogromnych jak na DOL gabarytów, wylądował bez żadnego problemu. W międzyczasie zaprezentowały się także dwa MiG-i, które zrobiły niemałe show poprzez swoje akrobatyczne przeloty.

Ćwiczenia na drogowych odcinkach lotniskowych mają odbywać się cyklicznie, przynajmniej raz w roku. Jak podkreślali generałowie WP, po 20 latach należy zacząć od rzeczy najprostszych, by następnie z każdymi ćwiczeniami zwiększać skalę trudności. W planach są między innymi manewry odbywające się w nocy, a także szkolenia z naszymi sojusznikami poza granicami Polski. Zapowiedziane są również modernizacje kolejnych drogowych odcinków lotniskowych. Niedługo ma pojawić się dokładna lista wskazująca, które to przejdą remont. Wiemy już jednak, że takie odcinki z pewnością nie będą powstawać na autostradach czy ekspresówkach, gdyż w wypadku konfliktu takie drogi odgrywać będą znacząca rolę w mobilności wojsk lądowych. Zgodnie z ustaleniami „nowe” DOL-e od tej pory występować będą tylko i wyłącznie na trasach o mniejszym znaczeniu strategicznym, tzn. drogach wojewódzkich lub powiatowych.