Życie bez glutenu

Nowa moda czy uzasadniona obawa o zdrowie? Jedno jest pewne, dieta bezglutenowa staje się coraz popularniejsza. Jednak większość z nas chyba nie do końca zdaje sobie sprawy z tego, czym się ona charakteryzuje.

Dieta bezglutenowa, jak sama nazwa wskazuje, polega na całkowitej eliminacji z pożywienia produktów zawierających gluten. A czym jest ów gluten? To po prostu białko zapasowe zawarte w zbożach (m.in. w pszenicy, owsie, jęczmieniu). Taką dietę muszą stosować osoby chore na celiakię. U cierpiących na tę chorobę gluten działa toksycznie, prowadzi do zaniku kosmków jelita cienkiego, czyli maleńkich wypustek błony śluzowej, które zwiększają jego powierzchnię i są odpowiedzialne za wchłanianie składników odżywczych. W efekcie toksycznego działania glutenu wchłanianie pokarmu jest upośledzone, co prowadzi do wystąpienia różnorodnych objawów klinicznych m.in. osteoporozy, zaburzeń psychicznych i psychiatrycznych, a także nowotworów. Jedyną metodą leczenia celiakii jest stosowanie przez całe życie ścisłej diety bezglutenowej.

Co dozwolone jest w menu bezglutenowym? Oczywiście produkty naturalnie bezglutenowe, czyli kukurydza, ryż, ziemniaki, soja, proso, gryka, tapioka, amarantus, maniok, soczewica, fasola, sago, sorgo, orzechy, a także mięso, owoce i warzywa. Trzeba jednak dodać, że np. płatki kukurydziane, mąka kukurydziana, ryżowa, gryczana dostępne w sprzedaży ogólnej mogą być zanieczyszczone glutenem, podobnie wędliny oraz różnego rodzaju konserwy. Dlatego zawsze najlepiej kierować się składem zawartym na etykiecie produktu bądź szukać przekreślonego kłosa – międzynarodowego znaku produktów bezglutenowych. Poza tym śladowe ilości glutenu nie są groźne. Według standardów ustalonych przez WHO – za bezglutenowe uznaje się produkty, w których zawartość glutenu nie przekracza 20 mg na kg. Na takich towarach również odnajdziemy symbol przekreślonego kłosa.

Zakazane w diecie bezglutenowej są pszenica, jęczmień, żyto, owies i oczywiście wszystkie produkty z ich dodatkiem. Dla osób na tej diecie wykluczone jest np. pieczywo (każde jeśli nie jest oznaczone jako bezglutenowe), pizza, hamburgery, ciasta, potrawy w panierce, zupy zaprawiane mąką…

W praktyce trudno jest jednak określić, co można jeść, a czego nie. Bowiem jak wynika z badań Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej na zawartość glutenu, produkty naturalnie bezglutenowe mogą być zanieczyszczone na wszystkich etapach produkcji, począwszy od samosiejek zbóż glutenowych na polu, przez młyny mielące również inne, glutenowe kasze czy mąki, aż po wspólne linie produkcyjne.

Przestrzeganie diety bezglutenowej na pewno nie jest łatwe. Należy dokładnie czytać etykiety towarów dostępnych na sklepowych półkach oraz szukać przekreślonego kłosa. Na szczęście dla chorych na celiakię powstaje coraz więcej sklepów z produktami bezglutenowymi.