Święto Trzech Króli ma długą tradycję. Jest ono znane zarówno w Polsce, jak i na świecie, a od kilku lat 6 stycznia jest w naszym kraju dniem wolnym od pracy.
Aktualnie Święto Trzech Króli, zwane również Objawieniem Pańskim, kończy okres świąteczny. Dawniej go jednak rozpoczynał. Pierwsi chrześcijanie świętowali bowiem tego dnia Boże Narodzenie. Według Ewangelii Św. Mateusza, trzej mędrcy przybyli do króla Judei, Heroda, by dowiedzieć się, gdzie znajdą przepowiedzianego króla żydowskiego. Dzieciątko odnaleźli w stajence w Betlejem. Według Ewangelii złożyli mu pokłon i oddali dary – złoto, kadzidło i mirrę. Oznaczały one jego panowanie nad światem jako króla, boskość oraz zapowiedź śmierci na krzyżu. Miały więc znaczenie nie tylko materialne, lecz przede wszystkim symboliczne.
Samo Święto Trzech Króli znane jest od III w. To jedno z najstarszych chrześcijańskich świąt. Jednak dopiero w IV wieku zostało wprowadzone do kościoła katolickiego jako znane nam obecnie. Jego data została zaś oddzielona od obchodów Świąt Bożego Narodzenia. Sama nazwa uroczystości wywodzi się od greckiego słowa epifania, oznaczającego objawienie, ukazanie, zjawienie się.
Imiona mędrców znamy od XII w. Wcześniej zwani byli po prostu królami. Kacper, Melchior i Baltazar od średniowiecza uważani są za przedstawicieli Azji, Afryki i Europy. Trudno jednak ustalić poszczególne obszary kontynentów, z których pochodzili. Nie ma także pewności co do istnienia relikwii trzech króli i miejsca ich przechowywania. Są oni jednak do dziś czczeni jako patroni podróżujących i pielgrzymów. Z uroczystością tą wiąże się także zwyczaj pisania inicjałów na drzwiach domu, praktykowany już w średniowieczu. Dawniej oznaczał jednak błogosławieństwo Chrystusa nad domem i jego mieszkańcami. Dzisiaj zapis ten traktowany jest po prostu jako pierwsze litery imion króli, z dopisanym po nich bieżącym rokiem.
W Polsce ze świętem tym związana jest jeszcze jedna tradycja. Orszak Trzech Króli pojawia się 6 stycznia na ulicach coraz większej liczby miast. Jest to świeca tradycja. Polega ona na przemarszu korowodu wyznaczoną trasą. Jego uczestnicy przebrani są za trzech króli oraz inne postacie kojarzące się z Bożym Narodzeniem, jak np. turoń, pastuszkowie czy aniołowie. Od 2011 roku w naszym kraju jest to również ustawowo dzień wolny od pracy. Dodatkowo w kościele katolickim Święto Trzech Króli uznane jest jako jedno z ośmiu nakazanych.
Warto także posłuchać kolędy związanej z Świętem Trzech Króli:
