W poszukiwaniu symboli Breaking Bad (cz.1)

Od premiery ostatniego odcinka Breaking Bad minęło ponad 9 lat, a seria ta cały czas zdaje się zachwycać swoją pieczołowitością i dbałością o szczegóły. Wypełniona motywami i przesiąknięta symboliką fabuła, przygotowana przez wtedy jeszcze niedoświadczony, ale zmotywowany do pracy zespół, utrwaliła się w pamięci widzów jako wielki hit, a dzięki laurom i nagrodom przyznawanym po sukcesie produkcji, umożliwiła dotychczas średnio rozpoznawalnym aktorom, takim jak Aaron Paul, Anna Gunn czy Bryan Cranston stanie się celebrytami serialowego kina z prawdziwego zdarzenia.

Breaking Bad w swoim założeniu skupia się głównie na historii niespełnionego, pięćdziesięcioletniego Waltera White’a, który, wychowując upośledzonego ruchowo syna, razem z żoną boryka się z głębokimi problemami finansowymi. Niegdyś współzałożyciel niepozornej firmy Grey Matter (która w kilka lat po odejściu Waltera odniosła wielki sukces na rynku), teraz nauczyciel chemii w pobliskim liceum, Walter musi dodatkowo dorabiać w lokalnej myjni samochodowej, stając się pośmiewiskiem dla własnych uczniów. Nawet jego własna rodzina i znajomi, a w szczególności Hank Schrader – szwagier Waltera – postrzegają go jako niezaradnego, ale potulnego człowieka. Niedługo po swoich pięćdziesiątych urodzinach, zmęczony codzienną rutyną nauczyciel dowiaduje się o swojej śmiertelnej chorobie – diagnoza wskazała na raka płuc, który pozostawił mu niewiele czasu. Wizja pozostawienia swoich dzieci bez grosza (na świat nieoczekiwania przyjść ma córka) zmusza głównego bohatera do podjęcia skrajnych środków. W nieoczekiwanej akcji poznaje on swojego byłego szkolnego wychowanka, któremu składa propozycję nie do odrzucenia. Walter, doświadczony w dziedzinie chemii, postanawia rozpocząć ryzykowną działalność produkcji i sprzedaży metamfetaminy, by wkrótce z potulnego i niepozornego mieszkańca Albuquerque stać się przebiegłym i bezlitosnym bossem narkotykowym. Breaking Bad przedstawia widzom obraz przemiany głównego bohatera i jego kontrowersyjne środki, jakie podejmuje podczas swojej ukrytej działalności. Walter White, czy też jego późniejsze alter-ego Heisenberg, stał się międzynarodowym symbolem dążenia za wszelką cenę do osiągnięcia zamierzonego przez siebie celu i ciągłego poszukiwania usprawiedliwienia swoich, często tragicznych w skutkach, działań.

Wymiar symbolu w produkcji

Głównym pomysłodawcą i reżyserem serialu Breaking Bad był Vince Gilligan. Od samego początku tworzenia scenopisu i ustalania kolejnych motywów 62 prawie godzinnych odcinków, kładł on wyjątkowy nacisk na wydźwięk symboliczny odpowiednich elementów, zdarzeń i zjawisk w serialu. W Breaking Bad znaczenie symboliczne przedmiotów, konkretnych fraz czy zachowań bohaterów tworzy rozległą siatkę, która po bliższej analizie składa się w jedną całość, tworząc profil psychologiczny bohaterów, motywy podejmowanych przez nich działań i nadaje głębszy wydźwięk całej opowieści. Gdyby ekipa zaangażowana w produkcję potraktowała warstwę symboliczną powierzchownie i nie przykładała do niej znaczącej roli, Breaking Bad byłoby kolejnym średnim serialem na rynku. Jednak, dzięki wyjątkowo skrupulatnemu podejściu do tematu i poświęceniu tygodni nad niepozornymi szczegółami, udało się stworzyć dzieło, w którym każdy zaangażowany widz odnaleźć może odbicie swoich wewnętrznych problemów i przeżyć, gdzie bohaterowie i stojące przed nimi dylematy są tak łudząco podobne do naszych.

Rozbity Talerz – początek przemiany Waltera

W pierwszym odcinku Breaking Bad na początku swojej kryminalnej drogi, Walter i jego nowy współpracownik Jesse zmuszeni są do konfrontacji z miejscowym dilerem, Krazy-8, którego ostatecznie udaje się pojmać i uwięzić w piwnicy domu Pinkmana. Zadaniem Walta jest pozbycie się niechcianego świadka.

Po raz pierwszy pojawia się przed nim dylemat: może albo pozbyć się Krazy-8 i walczyć przez resztę życia z wyrzutami sumienia, albo go wypuścić i wierzyć w to, że jego rodzina pozostanie bezpieczna. Ujawnia się w nim jednak poczucie odpowiedzialności i opieki nad uwięzionym, Walt dba o swojego więźnia, przygotowuje mu śniadanie i kolację. Bliżej poznaje uwięzionego dilera i obaj prowadzą bliższą konwersację. Walt w końcu załamuje się przed Domingo (rzeczywiste imię Krazy-8) i przyznaje, że popełnił błąd szukając szczęścia w produkcji narkotyków – postanawia udać się po klucz, którym uwolni handlarza. Jego decyzja zmienia się jednak o 180 stopni, gdy Walt postanawia zebrać rozbity wcześniej w piwnicy talerz w jedną całość, by upewnić się, że Krazy-8 go nie oszukuje. Jak się okazuje, jednego elementu brakuje. Z tego powodu Walter postanawia ostatecznie zabić uwięzionego. Rozbity talerz symbolizuje poprzednią wizję bohatera i jego nadzieję na wyjście z tej patowej sytuacji. Z momentem odkrycia spisku Domingo, nastąpił początek wewnętrznej przemiany głównej postaci. Zabicie Krazy-8 jest równoznaczne z wejściem Waltera White’a w bezlitosny kryminalny świat Breaking Bad.

Symbolika basenu

Symbolika wody, a przede wszystkim basenów w Breaking Bad może być wieloznaczna, ale jedną z istotniejszych interpretacji tego elementu może być rodzina, bezpieczeństwo i nienaruszona wizja Waltera, w której to prowadząc swoją ukrytą działalność (woda w basenie jest niebieska podobnie jak produkt Walta) zapewni rodzinie wymarzoną przyszłość. Widząc jednak kolejne sceny w pobliżu prywatnego baseny White’ów, można odnieść wrażenie, że wszystko, co dzieje się w pobliżu wody, ma swoje nieodwracalne i negatywne konsekwencje. Przykładem takich wydarzeń może być przykra scena z udziałem szesnastoletniego Waltera Jr, którego ojciec, pragnąc pokazać swój autorytet szwagrowi, upił prawie do nieprzytomności.

Do basenu White’ów wpadają także odłamki po kolizji samolotów (co jest pośrednim skutkiem działań Waltera). W sezonie piątym, Skyler, pragnąc zasygnalizować Marie i Hankowi udział męża w handlu narkotykami, udała, że topi się w lodowatej wodzie basenu (i tutaj znów, Skyler będąca ofiarą działalności męża wchodzi do wody, której kolor symbolizuje meta amfetaminę produkowaną przez Waltera). Basen i woda w Breaking Bad, w połączeniu z porażkami i skutkami drastycznej przemiany głównego bohatera, symbolizują bezpowrotny upadek jego rodziny, dobytku i wszystkiego, co kocha.

Pustynia – samotność Waltera

Klimat Nowego Meksyku, gdzie realizowano produkcję odcinków Breaking Bad jest wyjątkowo suchy i nieurodzajny. Poza granicami miasta Albuquerque rozciąga się złowroga pustynia, która stanowi główne ukształtowanie tej okolicy. Walter, nie mogąc pozwolić sobie na produkcję meta amfetaminy w pobliżu mieszkańców miasta i potencjalnych świadków, upatrzył sobie właśnie pustynię jako miejsce swojej działalności. Walt prawie zawsze znajduje się tam z Jessem, który pomaga mu w produkcji. Z kilkoma wyjątkami, są to jedyne postacie, które przebywają na pustyni przez dłuższy czas.

W obliczu przytłaczającej pustki i ciszy, jaka ich otacza, powstaje między nimi wyjątkowa więź jak pomiędzy ojcem i synem, obaj, mimo wielu utarczek i sporów, doskonale się rozumieją i uzupełniają. Pustynia jest odbiciem ich relacji i wspólnej wewnętrznej walki z przeciwnościami, jakie przed nimi stoją na drodze do osiągnięcia swoich celów. W ostatnim sezonie serii Walter, w obliczu utraty swojego majątku i przejścia Jessego na stronę policji, przebywa na pustyni sam, mierząc się ze swoim wewnętrznym problemem. Ukrywa tam cały swój dorobek – 80 milionów dolarów. Pustynia stanowi pewnego rodzaju bezpieczną przystań, jego wewnętrzne odbicie, którego może być pewien, że go nie zdradzi.

Pomarańcze – zwiastun śmierci

Pomarańcze w Breaking Bad pojawiają się nieczęsto, ale ich symbolika i odniesienie do klasyki kina są warte podkreślenia. Podobnie jak w legendarnym już filmie Francisa Coppoli ,,Ojciec Chrzestny” obecność pomarańczy na planie filmowym zwiastuje rychłą śmierć bądź wydarzenia, które będą miały swoje niechciane konsekwencje w niedalekiej przyszłości.

W Breaking Bad pomarańcze pojawiają się w sezonie czwartym, po raz pierwszy kiedy Ted Beneke doznaje trwałych obrażeń kręgosłupa po uderzeniu głową w szafę podczas próby ucieczki przed wysłannikami Skyler i prawnika Saula Goodmana. Po raz drugi pojawiają się pod koniec serii, kiedy to ukrywający się Walter postanowił odwiedzić swój zrujnowany dom w rodzinnym mieście – zauważyła go sąsiadka, która w szoku upuściła siatkę z pomarańczami na ulicę. Walter przywitał ją i poszedł dalej. W tej scenie pomarańcze zwiastują rychły upadek słabego już Walta i jego bliski koniec.

(część druga ukaże się wkrótce)