103 lata praw wyborczych kobiet

W niedzielę obchodziliśmy 103. rocznicę wywalczenia praw wyborczych przez kobiety. 28 października 1918 roku Józef Piłsudski podpisał dekret zrównujący bierne i czynne prawo wyborcze niezależnie od płci. 

W styczniu 1919 roku odbyły się pierwsze wybory z udziałem kobiet. W pierwszej kadencji wybranych zostało 8 posłanek, co stanowiło 2 procent wszystkich parlamentarzystów i parlamentarzystek. Pierwszymi kobietami zasiadającymi w polskim parlamencie zostały reprezentantki różnych środowisk politycznych. Gabriela Balicka i Zofia Sokolnicka, należące do ruchu narodowego, Maria Moczydłowska, która jako pierwsza zabrała głos w polskim sejmie – do narodowego ZLN, Anna Piasecka i Franciszka Wilczkowiakowa – chadeckiej NPR, Jadwiga Dziubińska i Irena Kosmowska – lewicowo-chłopskiego PSL ,,Wyzwolenie”, a Zofia Moraczewska – socjalistycznej PPSD. Obecnie w Sejmie zasiada 156 posłanek i senatorek, co daje około 27 procent kobiet w Sejmie oraz 24 procent w Senacie.

Zmiany w prawie, przyznające kobietom prawa wyborcze, wynikały z licznych manifestacji sufrażystek oraz było efektem odzyskania przez Polskę niepodległości. Przyczyniły się do tego również takie prowokacje, jak w 1908 roku, gdy Komitet Równouprawnienia Kobiet chciał wykorzystać formalne uprawnienia wyborcze przysługujące w Galicji niewielkiej grupie kobiet i wystawić kandydatkę do Sejmu. Pretendentką z ramienia Polskiego Stronnictwa Ludowego miała zostać Maria Dulębianka, której kandydatura została odrzucona przez względy formalne mimo uzyskania przez nią 511 głosów. 

Pierwszym krajem w Europie, który wprowadził pełnie praw wyborczych kobiet, była Finlandia w 1906 roku. Kolejnymi Norwegia w 1913 oraz Dania i Islandia w 1915 roku. Następnie w 1918 roku kobiety uzyskały prawa wyborcze w Austrii, Niemczech oraz w Związku Radzieckim. Na świecie pierwszym krajem, który wykonał ruch w stronę zrównania praw wyborczych była Nowa Zelandia. W 1893 roku przyznała kobietom czynne prawo wyborcze, lecz bierne dopiero w 1919.

W niedzielę w Gdańsku odbył się ,,Marsz Niepodległych Polek” z okazji rocznicy uzyskania przez Polki praw wyborczych. Wydarzenie organizował Strajk Kobiet oraz Trójmiejska Akcja Kobieca. Uczestnicy przeszli spod Dworu Artusa aż pod biuro Prawa i Sprawiedliwości przy pomniku Jana III Sobieskiego. W demonstracji wzięło udział kilkadziesiąt osób, skandując profeministyczne hasła nawiązujące do obecnej sytuacji politycznej.