Dubbing to też sztuka

Magicy, którzy czarują głosem. Aktorzy, których nie widzimy, lecz słyszymy. Dubbing to świetna zabawa, ale też ciężka praca. Lecz później są efekty – i to jakie! Polska ma swoich mistrzów w tym fachu, których warto dostrzec.

Czym byłby „Shrek” bez genialnego Jerzego Stuhra, fenomenalnej Agnieszki Kunikowskiej czy niepowtarzalnego Zbigniewa Zamachowskiego? Czy legendarna postać Króla Juliana z „Madagaskaru” tak samo wpisałaby się w naszą kulturę, gdyby nie użyczył mu głosu Jarosław Boberek?

Dubbing, przytaczając definicję z Wikipedii, to „stosowany w postprodukcji filmów, seriali czy gier komputerowych proces podkładania głosów do już nagranego materiału. Stanowi jedną z trzech – obok napisów i szeptanki – form opracowań zagranicznych filmów na inne języki”. Pierwszym zdubbingowanym w Polsce filmem była „Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków” (przełom 1937/1938 roku). Wielu aktorów dubbingowych mówi, że w pracy takiej jak ta trzeba czasem wyłączyć myślenie, zacząć się wygłupiać i zaskakiwać samego siebie.  Oprócz tego, że jest przy tym cała masa śmiechu, to także spory wysiłek fizyczny. Pracować należy całym ciałem – nie tylko głosem. Trzeba mieć refleks, dobry słuch i bezbłędną dykcję. Dodatkowo w swoją postać należy się wczuć, a nie jest to wcale takie łatwe.

Zdarza się tak, że kobiety mówią za chłopców, a mężczyźni za kobiety, np. Wojciech Mann w „Shreku” użyczył głosu siostrze Kopciuszka. W dubbingu nie ma ograniczeń – jeśli potrafisz się odpowiednio wcielić w bohatera i wykorzystać swoje umiejętności aktorskie – możesz być każdym.

DUBBING W POLSCE

Uważany za jeden z najwybitniejszych – nie ma sobie równych. Dla przykładu głos Chudego z filmu „Toy Story” (którego użyczył Robert Czebotar) w polskiej wersji językowej został uznany przez dyrektora artystycznego Disney Character Voices za najlepszy na świecie spośród wszystkich zagranicznych Chudych.

Dobry dubbing to długi i wcale niełatwy proces – przygotowanie polskiej wersji językowej danego filmu czy animacji nie oznacza dokładne przetłumaczenie oryginału, lecz bardzo często wiąże się z przygotowaniem całkiem nowych dialogów, żeby stały się one śmieszne dla Polaków. Wśród mistrzów tej profesji można wymienić Joannę Wizmur – reżyserkę dubbingu (zmarła w roku 2008) i Bartosza Wierzbiętę – polskiego dialogistę i reżysera dubbingu. Stworzył dialogi dla filmów takich jak „Shrek”, „Madagaskar”, „Rybki z ferajny”, „Kurczak Mały”, „Asterix i Obelix: Misja Kleopatra”, „Minionki”, „Uniwersytet Potworny”.

Przejdźmy do aktorów. Kim są posiadacze najbardziej znanych i najwybitniejszych głosów w Polsce?

1. JAROSŁAW BOBEREK

Posterunkowy z „Rodziny zastępczej”, ale przede wszystkim fenomenalny aktor dubbingowy. Często nazywany jest królem polskiego dubbingu. Do jego najpopularniejszych ról należy Kaczor Donald i Król Julian z filmu „Madagaskar”, gdzie również zaśpiewał znany hit „Wyginam śmiało ciało”. Użyczył głosu także w wielu grach, takich jak „Warcraft III”, „Wiedźmin”, „Harry Potter i Komnata Tajemnic”, ‘Age of Empires III”, „Starcraft 2”. Realizuje się także jako reżyser dubbingu.

2. WOJCIECH PASZKOWSKI

Lektor, aktor dubbingowy, filmowy, teatralny i musicalowy, a także reżyser dubbingu. Jego najbardziej znane role to postać Mike’a Wazowskiego w filmach „Potwory i spółka” oraz „Uniwersytet Potworny”, a także Heinz Dundersztyc w kreskówce „Fineasz i Ferb”. Użyczał głosu także w „Madagaskarze” oraz „Alvinie i wiewiórkach”, a wyreżyserował dubbing w wielkich hitach kinowych, m.in. w filmie „Odlot” i „Zaplątani”.

3. AGNIESZKA KUNIKOWSKA

Lektorka, genialna aktorka dubbingowa i telewizyjna. Jej najpopularniejszą rolą jest postać Fiony w „Shreku”. Znamy ją też z takich produkcji jak „Fineasz i Ferb” (rola Lindy Flynn), „Gdzie jest Nemo?” (postać rybki Deb), „Toy Story 3” (Trixie), „Jak ukraść księżyc” (panna Hattie). Użyczyła głosu w wielu grach, np. w „Wiedźminie”, gdzie wystąpiła jako Triss Merigold.

4. MONIKA PIKUŁA

Aktorka dubbingowa z bardzo charakterystycznym głosem. Jedną z jej najbardziej znanych ról i jednocześnie jej ulubionych, jest postać Fretki Flynn z „Fineasza i Ferba”. Wystąpiła też m.in. w „Violetcie” jako Francesca, „Nie ma to jak Hotel” i „Nie ma to jak statek” jako London Tipton, „Star Wars” jako Księżniczka Leia oraz „Taniec Rządzi”, gdzie zagrała Tinkę.

5. WALDEMAR BARWIŃSKI

Aktor filmowy, telewizyjny, teatralny, dubbingowy, a także lektor. Znany z roli młodego Kajtka w serialu „Dom”, który był emitowany w latach 1980-2000 (możesz przeczytać o tym serialu TUTAJ). Użyczył głosu m.in. Buck’iemu w trzeciej części „Epoki Lodowcowej”, tytułowemu robotowi w doskonałej produkcji Pixara pt. „Wall-e”, Pablo w „Violetcie”, Felixowi w „Ralph Demolka” oraz legendarnemu Bilbo Bagginsowi w „Hobbicie”. Oprócz tego zagrał w wielu grach wideo, między innymi w „Wiedźminie”.

6. WIKTOR ZBOROWSKI

Aktor teatralny, radiowy, filmowy i dubbingowi. Ma charakterystyczny, bardzo niski i głęboki głos. Znany m.in. z roli Mufasy w „Królu Lwie”, postaci Obelixa z serii „Asterix i Obelix” oraz Gandalfa Szarego w „Hobbicie”.

7. AGNIESZKA MROZIŃSKA

Niski, charakterystyczny i zachrypnięty głos to jej znak rozpoznawczy. Większość nastolatków zna ją z roli Violetty z serialu o tym samym tytule, który był ogromnym hitem Disneya. Poza tym wielokrotnie mówiła za Demi Lovato – w filmie „Camp Rock” i serialu „Słoneczna Sonny”. Zagrała także rolę Mavis w animacji „Hotel Transylwania”, Bailey w „Nie ma to jak statek” i Sarę w „Moja niania jest wampirem”.

8. JULIA KAMIŃSKA

Większości znana jako „BrzydUla”, Julia Kamińska wielokrotnie podkładała głos do filmów czy bajek. Wymienić tu trzeba genialną postać Roszpunki w hicie „Zaplątani”, posterunkową Judy Hopps ze „Zwierzogrodu”, Gabby Gabby z „Toy Story 4” i Astrid z „Jak wytresować smoka”.

9. JACEK CZYŻ

Jeden z najbardziej znanych polskich głosów dubbingowych, Jacek Czyż zmarł 24 lipca 2020 roku po długiej walce z chorobą. Zagrał m.in. Tygryska w „Przygodach Kubusia Puchatka”, Płomyk w kultowej bajce „Piękna i Bestia”, Rafiki w „Królu Lwie” i Argusa Filcha w serii o Harrym Potterze.

10. CEZARY PAZURA

Jeden z najpopularniejszych aktorów polskiego kina lat 90., uznawany za gwiazdę filmową, jedna ze 100 najcenniejszych gwiazd polskiego show-biznesu według Forbes Polska, laureat wielu nagród filmowych, ale także fenomenalny aktor dubbingowy. Jego najbardziej kultowe role to m.in. Sid z „Epoki Lodowcowej” i Numernabis z filmu „Asterix i Obelix: Misja Kleopatra”. Zagrał też Jacka Sparrowa w „Piratach z Karaibów: Mocne uderzenie” i Wiewióra w „Gang Wiewióra”.

11. MACIEJ STUHR

Aktor, reżyser, psycholog, wykładowca akademicki, felietonista. Użyczył głosu bardzo wielu postaciom z filmów i bajek, np. Julkowi z „Zaplątanych”, Kuzco z „Nowe Szaty Króla”, tytułowej postaci z animacji „Kurczak Mały”, Hectorowi z „Coco” i Gargamelowi w filmie „Smerfy: Poszukiwacze zaginionej wioski”.

Polskich doskonałych aktorów dubbingowych można by wymieniać i wymieniać. To tylko kilkoro z nich. Każdy z nich ma swój niepowtarzalny styl i jest bardzo rozpoznawalny. Na koniec chciałabym polecić rewelacyjny kanał na YouTube o nazwie „#WidzęGłosy”, który między innymi zainspirował mnie do napisania tego artykułu. Można tam znaleźć niezwykle ciekawe wywiady z gwiazdami polskiego dubbingu. Kanał znajdziecie TUTAJ.