Święta po grecku, czyli wigilia kulturoznawców

Słodkości, żaglówka zamiast choinki, złośliwe skrzaty i święty Bazyli, przynoszący prezenty – tak w skrócie wyglądają święta po grecku. O tych bożonarodzeniowych tradycjach można było dowiedzieć się na tegorocznej wigilii kulturoznawców.

Każdego roku w okresie przedświątecznym na kampusie uniwersyteckim odbywają się wydziałowe wigilie, nie inaczej jest w Katedrze Kulturoznawstwa. Organizowana przez studentów z Koła Naukowego Mozaika wigilia kulturoznawców, to wyjątkowe wydarzenie, które co roku nawiązuje do innej bożonarodzeniowej tradycji. Tym razem wybór padł na Grecję.
Salę, w której 17 grudnia odbywała się wigilia, oświetlono świeczkami i latarenkami, co wraz z unoszącym się w powietrzu zapachem mandarynek, nadało przytulności pomieszczeniu. Na stole, suto zastawionym potrawami, stała żaglówka oraz choinka, którą później uczestnicy wydarzenia przystrajali papierowymi łódeczkami. Te marynistyczne elementy odwołują się bezpośrednio do greckiej tradycji, gdzie nie choinka, a właśnie łódka jest symbolem świąt.

Uwaga na kallikantzari

Studenci z koła naukowego przygotowali specjalną prelekcję oraz inscenizację na temat świątecznych zwyczajów. Z uwagi na to, że w Grecji przeważa prawosławie, to Boże Narodzenie jest drugim co do ważności świętem (najważniejsza jest Wielkanoc).
W okresie przed Bożym Narodzeniem pojawiają się złe duchy – kallikantzari. Te złośliwe skrzaty dostają się przez komin do domu, a tam podkradają słodycze i powodują na przykład kwaśnienie mleka. Dały się we znaki również uczestnikom wigilii kulturoznawców – niespodziewanie przerwały prelekcję i obsypały zgromadzonych mąką. Na szczęście w porę zjawił się św. Bazyli, który przegonił psotników. W greckiej tradycji prezentów nie przynosi Święty Mikołaj, tylko Święty Bazyli – Agios Vasilis, którego dzień przypada na Nowy Rok. Właśnie w tym dniu Grecy rozdają sobie nawzajem prezenty.

Uczta

Na świątecznym stole przeważały słodkości, przygotowane przez studentów z Mozaiki. Wśród nich znalazło się: melomakarona – kruche, kuliste ciasteczka z dodatkiem miodu, oblane syropem i obtoczone w orzechach; kourambiedes – migdałowo-maślane ciastka, obsypane cukrem pudrem; oraz baklava – deser przyrządzany na bazie z ciasta filo, przełożone masą miodowo-orzechową, polane syropem. Ponadto, na wigilijnej uczcie nie mogło zabraknąć Chleba Chrystusa – Christopsomo, który przygotowany jest ze szczególną czcią. Do wyrobu bochenka wybiera się najczystszą mąkę, najlepszą wodę różaną oraz miód lub goździki. Na środku okrągłego chleba tworzy się krzyż i ozdoby z ciasta, które najczęściej nawiązują do tradycji domostwa – np. jeżeli gospodarze są rybakami, na wypieku znajdą się symbole ryb. Głowa rodziny – na wigilii kulturoznawców tę rolę pełnił student, grający św. Bazylego – dzieli się Christopsomo z uczestnikami uczty. Grecki wieczór zakończył się wspólnym kolędowaniem przy akompaniamencie gitary.
Specjalnie dla was, Koło Naukowe Mozaika udostępniło dwa przepisy na greckie smakołyki:

Melomakarona
Ciasto:
3 szklanki oliwy
1,5 szklanki cukru
1 szklanka koniaku
1 szklanka soku ze świeżych pomarańczy
1,5 łyżki cynamonu
1,5 łyżka zmielonych goździków
1 łyżka miodu
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1-1,5 kilograma mąki
1 łyżeczka sody
Syrop
1 filiżanka wody
1 filiżanka cukru
2 filiżanki miodu
pół cytryny
3 goździki
1 łyżka cynamonu

Wszystkie produkty przeznaczone do ciasta należy wyrobić. Sodę z koniakiem zmieszać osobno, dodać do reszty. Ukształtować większe kuleczki, układać na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Piekarnik nagrzać do temperatury 180ºC, wypiekać 16 – 18 minut.
Wszystkie składniki przeznaczone do przygotowania syropu należy ugotować. Wystudzone ciastka zatapiać w gorącym syropie, wyciągać łyżką cedzakową, obtoczyć w orzechach.

Kourambiedes
250 g masła, nie margaryny
2 łyżki cukru pudru + 300g do posypania
1 żółtko
1 łyżeczka wanilii
1 łyżka koniaku lub whisky
300 g mąki
1 łyżeczka proszku do pieczenia
100g migdałów

Masło ucierać przez około 8-10 minut, dodać cukier i dalej ucierać. Następnie dodać żółtko, wanilię i alkohol. Ucierać do otrzymania gładkiej masy. Dosypać mąkę wymieszaną z proszkiem do pieczenia. Na koniec dodać posiekane migdały (ewentualnie mogą być w całości). Wyrobione ciasto zawinąć w folię i włożyć do lodówki na 30-45minut.
Uformować kourambiedes w kulki wielkości piłeczek do ping ponga lub nadać im kształt księżyców. Nagrzać piekarnik do 180ºC i piec ok. 15 – 20min aż ciastka się zrumienią. Upieczone wyjąć z piekarnika, gdy ciastka wystygną, posypać je obficie cukrem pudrem.