Szybka piątka #5

Obecnie jesteśmy przytłoczeni przeróżnymi produktami kultury, często miernej jakości. Nietrudno w tym zalewie ominąć istne perełki. „Szybka piątka” ma na celu prezentować 5 tytułów filmowych i serialowych, po które warte sięgnąć. Wszystkie z nich można legalnie obejrzeć w internecie, zazwyczaj na serwisach streamingowych lub VOD.

Who is America (reż. Sacha Baron Cohen, 2019)

Oto magia Barona Cohena w najlepszym wydaniu: jednoczesne wymyślanie dziwacznych i pozornie niemożliwie skandalicznych ukazań komentarza społecznego i znajomość kultury na tyle dobrze, aby mieć pewność, że jego cele dadzą się w to wszystko wciągnąć. Nie ma tu „Borata”, zamiast tego pojawia się sześć innych charakterów nakreślonych grubą kreską. Wraca tym samym do formuły znanej z „Da Ali G Show”. Cztery postacie stworzone przez Cohena na potrzeby serialu znajdują się na różnych biegunach. Przykładowo: jako Billy Wayne Ruddick Jr., prawicowy wróg mainstreamowych mediów, debatuje z Berniem Sandersem na temat Obamacare i deklaruje, że wolałby być zgwałcony niż dać „jednego dolara więcej skarbowi”. Jako dr Nira Cain-N’degeocello, „cispłciowy biały heteroseksualny mężczyzna, za co przepraszam”, nosi koszulkę NPR i raczy aktywną politycznie parę Republikanów opowieściami o tym, jak jego żona wzięła delfina za kochanka. Jeśli znacie i lubicie twórczość Cohena, to będziecie ucieszeni.

Gdzie obejrzeć: HBO GO

Syn Szawła (reż. László Nemes, 2015)

Jest rok 1944 w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Głównym bohaterem jest Saul Auslander, członek obozowego Sonderkommando – więźniów zmuszonych do pomocy nazistom w eksterminacji Żydów, opóźniając w ten sposób o kilka miesięcy własną śmierć. Nemes pozostaje blisko bohatera, pokazując nam tylko to, co widzi Saul, kamerując go z tyłu lub z boku. Wokół niego toczy się horror Holocaustu. Łomot i krzyki zza metalowych drzwi, nagie i pozbawione życia ciała ciągnięte po betonowej podłodze. Sugestia cierpienia jest bardziej niepokojąca, niż pogrążanie się w nim. Saul na nic nie reaguje. Jego twarz pozostaje spokojna, niezachwiana. Przejmuje się dopiero wtedy, kiedy zauważa w jednym z zamordowanych chłopców swojego syna. Postanawia, że musi sprawić mu należny w żydowskiej kulturze pogrzeb i rusza w poszukiwania rabbiego. Jednocześnie Saul musi pogodzić tę misję ze swoją rolą w powstaniu, które planuje kilku współwięźniów w obozie. Ma wybrać między duchowym losem jednego chłopca, a praktycznym, większym dobrem dla wielu mężczyzn i kobiet. Dzieło László Nemes jest niesamowitym doświadczeniem, które może być dla niektórych nawet zbyt silne.

Gdzie obejrzeć: HBO Go, vod.pl, cineman

Niemiłość (reż. Andriej Zwiagincew, 2017)

„Niemiłość” można postrzegać nie tylko jako dramat dysfunkcji małżeńskiej, ale jako metaforyczne oskarżenie społeczeństwa, które stworzyło jego bohaterów. Historię filmu można łatwo naszkicować. Małżeństwo Borysa i Żeny rozpadło się już, gdy widzimy ich po raz pierwszy. Próbują sprzedać swoje mieszkanie, w którym Żena nadal mieszka z 12-letnim synem, Aljoszą. Chłopiec jest największą ofiarą w tej bitwie. Kiedy mąż i żona kłócą się o przyszłość dziecka, jasne jest, że żadne z nich go nie chce. Podobno spędza dużo czasu, płacząc. Aljosza decyduje się uciec, a rodzice rozpoczynają poszukiwania. Perypetie Borysa i Żeny ilustrują różne aspekty rosyjskiej rzeczywistości. Sposób, w jaki Zwiagincew przedstawia ten świat, jest zimny i kliniczny. Podobnie jak jego ludzie, którzy są izolowani w samo-zaabsorbowaniu. Andriej Zwiagincew nieraz kłania się w stronę wielkich reżyserów, takich jak Ingmar Bergman czy Andriej Tarkowski, ale nie składa dzieła z kalek. To pełna ukrytej symboliki analiza obecnego społeczeństwa, w szczególności rosyjskiego.

Gdzie obejrzeć: TVP VOD (za darmo), vod.mdag.pl, e-Kino pod Baranami

Ostatnie kuszenie Chrystusa (reż. Martin Scorsese, 1988)

Scorsese nierzadko odwołuje się w swych dziełach do religijnych motywów. Reżyser, znany raczej z kina gangsterskiego, w „Ostatnim Kuszeniu Chrystusa” pokazuje zamiłowanie do teologii, która towarzyszyła mu od młodości z powodu uczęszczania do katolickiej szkoły. To najbardziej kontrowersyjny film spod ręki Martina Scorsese, wywołał masę demonstracji wśród środowisk katolickich i umieszczany był na wszelakich listach „antykatolickich” filmów. Skąd ten ambaras? Film nawiązuje do śmiałego rewizjonizmu Nikosa Kazantzakisa, którego powieść została umieszczona w kościelnym indeksie książek zakazanych. William Defoe tworzy z Chrystusa postać, która jest ucieleśnieniem obowiązkowego masochizmu. Niezależnie od tego, czy ma rację, czy myli się co do swojej boskości, jest gotów zapłacić cenę, a ten rodzaj wiary jest bardzo odważny. Nawet w drugiej połowie filmu, kiedy Jezus zaczyna czynić cuda, wydaje się niemal obserwatorem własnych dokonań, nie czerpiąc z nich radości. Jego najbliższym i jedynym przyjacielem jest Judasz, który wydaje go, aby mógł się spełnić boski plan. Bardzo ciekawe i jednocześnie dosyć autobiograficzne podejście Scorsesego do wiary.

Gdzie obejrzeć: Chili

Wyrok na Franciszka Kłosa (reż. Andrzej Wajda, 2000)

„Szybką piątkę” skończę polską propozycją. Andrzej Wajda kojarzy się nam raczej z „dużym” kinem. „Katyń”, „Danton”, „Pan Tadeusz” i wiele innych tytułów, które w Polsce można śmiało nazwać wysokobudżetowymi. Tymczasem „Wyrok na Franciszka Kłosa” jest bliżej Teatru Telewizji, niż rozmachowi godnemu jego poprzedniej twórczości. Nic dziwnego, był produkowany z przeznaczeniem puszczania w TVP. Ta kameralna forma nijak nie odbiera jakości temu dramatowi. Przymykając oko na marną jakość scenografii oraz warstwy dźwiękowej, a także trzęsącą się kamerę, dostajemy bardzo ciekawe spojrzenie na dramat drugowojennej Polski. Obserwujemy losy Franciszka Kłosa, granego przez wybitnego w tej roli Mirosława Bakę, członka Policji Państwowej, który decyduje się, po rozpoczęciu okupacji, na dołączenie do policji Gubernatorstwa Generalnego. Pomimo oporu wewnętrznego oraz sprzeciwu rodziny, jest gorliwym służbistą, tłumiąc polski ruch podziemny i tropiąc Żydów. Zostaje na niego nałożony przez Polskę Podziemną wyrok śmierci, co tylko pogarsza jego stan psychiczny. Andrzej Wajda tworzy portret człowieka słabego i biernego, który nie umie decydować o własnym losie, a słucha się jedynie alkoholu.

Gdzie obejrzeć: TVP VOD