Jak wyglądało życie naszych babek? Recenzja książki ,,Chłopki”

Myśląc o życiu na wsi, pojawia nam się w głowie wizja niesamowitego spokoju, sielanki i beztroski. W rzeczywistości, zwłaszcza w czasach naszych prababć i babć, było to miejsce, w którym życie obfitowało w mnogość wyzwań. Książka Chłopki. Opowieść o naszych babkach autorstwa Joanny Kuciel-Frydryszak odsłania prawdziwe oblicze egzystencji wiejskich kobiet. Autorka pokazuje życie naszych przodkiń nie tylko jako codzienną trudną pracę, lecz także walkę z nierównościami społecznymi i cierpieniem. 

Autorka i historia Chłopek

Joanna Kuciel-Frydryszak, znana ze swojej poprzedniej książki Służące do wszystkiego, po raz kolejny podejmuje ważny społecznie temat. Chłopki. Opowieść o naszych babkach wydana w 2023 roku przenosi nas do świata polskiej wsi – do rzeczywistości, w której kobiety przez lata były pomijane. Teraz nareszcie ich historie ujrzały światło dzienne. Autorka chciała ukazać los kobiet w różnym wieku, od młodych dziewczyn, aż po starsze panie. Książka została wsparta rzetelnymi badaniami, wywiadami, rozmowami a także relacjami świadków, dzięki czemu jest nie tylko silnie emocjonalna, lecz również stanowi ważne tło historyczne, które może być dla wielu nieznane. Frydryszak przywraca kobietom należyte miejsce w historii i pozwala współczesnym czytelniczkom i czytelnikom spojrzeć na wiejskie życie z innej perspektywy. Chłopki to nie tylko opowieść o przeszłości, to pozycja, która ukazuje, jak zmieniały się role kobiet na przestrzeni lat.

Historie pełne trudu, nadziei i siły

Chłopki to reportaż niezwykle poruszający i dopracowany pod każdym względem. Zawiera w sobie wiele historii kobiet w różnym wieku, z różnych miejsc i o odmiennych doświadczeniach, dzięki czemu tworzy wielowymiarowy obraz wiejskiej codzienności XX wieku. Dzięki tej książce czytelnik ma okazję poznać losy gospodyń, młodych dziewczyn czy wdów, które pomimo ogromnego zmęczenia i trudu towarzyszącego im na co dzień, odgrywały wielką rolę w życiu wiejskich społeczności. Autorka podejmuje wszystkie istotne kwestie, które odbiorca chciałby poznać sięgając po książkę tego typu. Z Chłopek dowiemy się zatem jak mieszkano w tamtych czasach, co ludzie wówczas nosili, jak jedli i w jakich warunkach spali. Każda z tych historii jest wyjątkowa, ale wszystkie w zestawieniu ze sobą tworzą spójny obraz życia kobiet na XX-wiecznej wsi.

Każda historia wciąga i intryguje czytelnika. Joanna Kuciel-Frydryszak zabiera nas w podróż do przeszłości. Przez prawie pięćset stron poznajemy losy młodych dziewcząt, które marzą o lepszym życiu, historie matek, które zmagają się z codziennym ciężarem wielu obowiązków, a także pełne niesamowitych doświadczeń życiorysy starszych kobiet. Ich historie są różnorodne, każda kobieta nosi w sobie ciężar innej maści, ale łączy je wspólny mianownik. Nieustanna walka o lepsze jutro dla swoich bliskich. Autorka oddaje głos swoim bohaterkom i robi to z ogromnym szacunkiem. Chce, aby ich przeżycia ujrzały światło dzienne i trafiły do szerokiego grona. Książka dokumentuje trudne czasy i staje się punktem wyjścia dla wielu refleksji.

Zdjęcia, które dopełniają historię

Warto docenić dużą liczbę fotografii, jakie można znaleźć na kartach Chłopek. Archiwalne zdjęcia oddają klimat polskiej wsi i doskonale współgrają z opowieściami, które przekazuje nam autorka. To dzięki nim lepiej unaoczniamy sobie pewne aspekty codzienności naszych przodkiń takie jak wygląd domów czy codzienny ubiór mieszkańców wsi. Każda fotografia opowiada osobną historię, jest nośnikiem emocji. Dzięki tym obrazom książka nabiera jeszcze większej autentyczności. Liczne zdjęcia sprawiły, że bohaterki stały się mi bliższe. Poczułam się jakbym otworzyła album rodzinny i przeglądała zdjęcia, które opowiadają to, o czym świat tak długo milczał.

Spotkanie z autorką Chłopek

W czerwcu 2024 roku miałam okazję wybrać się na spotkanie z Joanną Kuciel-Frydryszak w Gdańsku. W bibliotece Europejskiego Centrum Solidarności zebrało się wielu miłośników Chłopek, aby poznać kulisy powstawania książki, a także zadać autorce kilka pytań. Spotkanie było naprawdę ciekawe, a wśród uczestników zauważyłam ogromny przekrój wiekowy. Było sporo młodych osób, ale najbardziej zaskoczyła mnie frekwencja starszej widowni, która nie tylko ochoczo zadawała autorce pytania, ale także chętnie dzieliła się własnymi historiami. Także tymi przekazanymi im przez rodziców czy dziadków. Była to moja ulubiona część spotkania. Niespodziewanie poznałam kolejne, równie ciekawe historie tak podobne do tych, o których pisze Frydryszak.

Autorka opowiedziała również o tym, jak wyglądał proces tworzenia książki, której pisanie poprzedziły liczne rozmowy. Frydryszak zachęciła tych, którzy znają historie o wiejskich kobietach z tamtych czasów, aby skontaktowali się z nią, jeżeli chcą, aby ujrzały one światło dziennie. Kto wie, może za jakiś czas dowiemy się o powstaniu drugiej części Chłopek? Po spotkaniu można było zakupić książkę, a także otrzymać autograf z dedykacją od Joanny Kuciel-Frydryszak. Momentalnie ustawiła się ogromna kolejka, w której ja również stanęłam. Oczekiwanie nie było najkrótsze, ale nie żałuję ani minuty. Miałam także okazję zamienić kilka słów z autorką. Jest to naprawdę cudowna, ciepła kobieta, od której bije pozytywna energia.

Chłopki otwierają oczy na zapomniane historie

Chłopki. Opowieść o naszych babkach to obowiązkowa pozycja dla każdego, kto chce dowiedzieć się jak wyglądało życie na wsi w XX wieku. To także doskonała lektura dla tych, którzy pragną poznać ślady przeszłości, tak silnie oddziałującej przecież na naszą codzienność. Książka otwiera oczy na to, jak wielką rolę pełniły i wciąż pełnią kobiety w społeczeństwie. Przez wiele lat żyjące w cieniu, jednocześnie to one były prawdziwym fundamentem wiejskich społeczności. Nic dziwnego, że w plebiscycie na Książkę Roku 2023 Lubimyczytać.pl zajęła ona pierwsze miejsce w kategorii ,,Literatura faktu, publicystyka”. Jest to największy plebiscyt polskich czytelników, więc to naprawdę duże wyróżnienie. Warto sięgnąć po tę lekturę także ze względów emocjonalnych, nie ukrywam, że sama wiele razy uroniłam łzę podczas czytania. Chłopki to pozycja, która zmusza do wielu refleksji nad przeszłością i teraźniejszością wiejskiego życia. Również nad tym, jak wiele historii naszych przodkiń nigdy nie zostanie opowiedzianych.